ACTherapy bij Stress

Stress, een onmogelijke situatie, wat dan….?

ACT, Acceptance and Commitment Therapy, is een nieuwe vorm van (eerst innerlijke) gedragstherapie, waar wat àfstand van de gedachtecirkel-met-stress genomen kan worden.

Bewustwording.

Bij ACT leer je op een àndere manier met de bewegingen in je denken en voelen, met vervelende gedachten, gevoelens en sensaties, om te gaan, dan de eerste automatische reactie op reactie die doorgegeven wordt, en dat is vaak “oplossen” en slachtoffer worden, of vermijden, wegdrukken, vluchten, als oplossing.

Dat blijkt namelijk het gevecht aangaan met of het vermijden van... gedachten en/of gevoelens door dezelfde bewegingen.

Dat leidt tot innerlijk conflict. Zeker omdat het zo 'automatisch' lijkt.

Zo krijgen deze bewegingen een grotere invloed op iemands leven. Dit wordt erg in onmogelijke situaties met onmacht, onrechtvaardigheidsgevoel, schaamte, enzovoort. Stress……..

Voor mobiel-

gebruikers:

onderaan

staat het

figuur en

deze ruimte

kan dan

leeg lijken!

Het alternatief is, op een bepaalde manier, acceptatie van deze vervelende sensatie. Los er naar kijken. Niet omdat dit zo leuk is, maar omdat ge niet wilt dat deze bewegingen nog meer ruimte innemen in je leven.

Met de energie die ge over hebt, kun ge je vervolgens richten op de dingen die er wel echt toe doen. De kern van ACT is de filosofie dat het vechten tegen onvermijdelijke ervaringen c.q. problemen uiteindelijk ten koste gaat van een vitaal leven, dat nodig is. Ook voor het kind.

Context:

Weet ge dat men dagelijks tussen de 60.000 en 80.000 gedachtebewegingen, als gedachtewolken, heeft? Deze kunnen onmogelijk allemaal waar zijn!

Weet ge trouwens ook dat 70% van deze gedachtewolken negatief is?!

Neem je gedachten wat minder serieus, gedachten zijn immers geen waarheden! Veel denken of zelfs piekeren kan er immers toe leiden dat ge op zoek gaat naar manieren om het ongemakkelijke gevoel dat hierdoor ontstaat ‘weg te krijgen’, binnen dezelfde bewegingen in denken en voelen. En dat gaat vaak op de ‘automatische piloot’.

Voorbeelden van manieren om met ongemak om te gaan zijn automatisch afleiding zoeken, wegdrukken, vermijden in dezelfde cirkelgang, of nog meer denken om het op te lossen, maar ook destructief gedrag.

Soms ook zelfmedelijden koesteren tot apathie. Soms verslaving aan iets.

Goed is te weten dat ge dit gedrag niet als ‘fout’ moet bestempelen. Hooguit als onhandig in jezelf. Met bewustwording komen er dan andere bewegingen door inzicht. ‘Fout’ helpt niet! Verwijten bouwen psychisch lastig te doorbreken muren, ook in jezelf.

Mogelijk dat wegdrukken even kortstondig helpt om je beter te voelen. Het werkt dan op de korte termijn, als uitstel, maar op de langere termijn…..

Middels ACT kan men leren je bewust te worden van die bewegingen, je gedrag, en hoe ge die ‘automatische piloot’ omzet naar een gedrag dat wel werkt.

Een bekende automatische beweging is zelfveroordeling of ‘lange tenen’. Het heeft nog nooit geholpen, maar onbewust is het een onhandige innerlijke beweging! Met het niet-oordelend waarnemen krijgt men inzicht in die bewegingen, en voelt men dat bij een nieuw symptoom van die beweging ge een andere insteek, een andere kant, op wilt. Ge gaat zoeken, onderzoeken.

Het los willen komen van die ‘automatische piloot’ in de cirkel van denkwolken en gevoelsimpulsen kan zorgen voor meer levensinzicht. Een mens blijft zich ontwikkelen, totdat dementie toegrijpt, en dat kunnen we beter uitstellen!

Levensinzichten helpen ons weer om dichter bij datgene te komen wat meer stabiliteit kan geven, een levensdoel buiten de ‘automatische piloot’. Het kan helpen om anders om te gaan met obstakels die op je pad komen zodat ge niet verstrikt in gedachten die leiden tot overmatig piekeren, zonder uit die cirkel te kunnen komen.

6 Kernprocessen van ACT in het kort:

ACT bestaat uit 6 kernprocessen, die allemaal nauw samenhangen met elkaar en niet los van elkaar kunnen worden gezien. Kort gezegd komt het op het volgende neer:

1. Acceptatie: Het gevecht stoppen tegen ongewenste gedachten, gevoelens en sensaties en de bereidheid opbrengen om deze vervelende interne ervaringen de ruimte te geven, ze er te laten ‘zijn’, zonder het aan te raken met de oordeelkracht.

2. Defusie: Het leren afstand nemen van je gedachten, zodat je hierdoor niet wordt meegesleept. Ge leert te kijken naar je denken, in plaats van erdoor te worden gecommandeerd. (Uw denken is nog niet uw bewust-zijn, uw waarnemendheid!)

3. Zelf, als context: Het leren jezelf van een afstand te kunnen bekijken (het observerende zelf), los van je automatismen, in zelfreflectie bekijkend de rollen die je invult, en de eigenschappen die je jezelf toedicht. Bijvoorbeeld je rol als moeder, echtgenote, vriend, werker, etc.

4. Hier en Nu: Psychisch aanwezig kunnen zijn, bewust stil kunnen staan bij de ervaringen van het moment, het nú, in plaats van functioneren op de ‘automatische piloot’ en het steeds richten op gedachteprojecties van de toekomst (of het verleden).

5. Waarden: Op zoek gaan naar datgene wat en wie er echt toe doet voor jou, wat jij als persoon echt belangrijk vindt in het leven: zoals liefde, betrouwbaarheid, gewetensvol. Het duidelijk krijgen van onze eigen waarden is een essentiële stap voor een zinvol leven.

6. Toegewijd Handelen: Actie ondernemen gericht op datgene wat belangrijk is voor je (jouw waarden), en je niet laten leiden door je innerlijk problemen, die cirkel van automatische invullingen, waarop in conflict reactie op reactie volgt als wolken die elkaar achtervolgen en toch echt weer wegwaaien. Kort gezegd: leven naar je waarden door ernaar te handelen.

Deze zes kernprocessen samen zorgen voor mentale flexibiliteit; het vermogen om je open te stellen en te doen wat je moet doen,desnoods met gevonden hulp. Deze flexibiliteit zorgt ervoor dat je een gelukkig leven kunt leiden en voorkomt dat je leven in het teken staat van de impulsen en problemen die je tegenkomt op je pad. Dit klinkt allemaal geweldig, maar hoe breng je dit concreet in de dagelijkse praktijk?

5 Stappen naar een Goede Mentale en Fysieke Gezondheid:

1. Zorg voor voldoende zelfwaardering:

Goede keuzes maken zoals gezond eten, voldoende bewegen, zorgen voor goede slaapomstandigheden en een goede balans tussen werken en ontspannen zorgen voor een goede zelfsturing. Hoe meer zelfzorg en zelfsturing hoe gezonder de leefstijl. Zelfzorg omvat alle gedragingen die gerelateerd zijn aan het goed voor onszelf zorgen, fysiek en mentaal. Dat is ook van belang voor het kind.

Belangrijk hierin is hoe we onszelf waarderen, de manier waarop we naar onszelf kijken. Omgevingsfactoren zijn belangrijk bij de ontwikkeling van onze zelfwaardering. De basis voor het krijgen van zelfwaardering wordt gelegd in de jeugd. (Het inzicht daarin verkrijgen om met afstand in onze waarnemendheid die ‘automatische piloot’ door te hebben, en het doorhebben wat zelfoordelen doet met onszelf, met ons bewustzijn, met ons basisveiligvoelen).

Hoe meer veilige gehechtheid kinderen hebben, hoe meer zelfwaardering kinderen ontwikkelen. De kans op gevoelens van minderwaardigheid en ongeliefd-zijn, blijken vele malen kleiner te zijn als er sprake is van een veilige hechting, van een basisvertrouwen; ook vertrouwen in jezelf als waarnemer voor het tot handelen komen.

Een liefdevolle, stabiele opvoeding is van groot belang bij het leggen van een goede basis voor een goed gevoel van eigenwaarde en stabiliteit. Leren grenzen te verkennen, fouten mogen maken en aangesproken worden op gedrag en niet op het ,,zijn”, zijn hierin essentieel.

Op deze manier ontwikkelt een kind een eigen ‘ik’, en uiteindelijk een eigen identiteit. De eigen identiteit ontwikkelen gaat je hele leven door, en wordt erg belangrijk in de adolescentie, waarbij erfelijke aanleg en omgeving vanzelfsprekend ook van invloed blijven.

Minder gezonde patronen willen we graag, wanneer we het niet door zelfbeschuldiging wegdrukken, bijsturen wanneer we ontdekken dat ze negatieve consequenties voor de, ook geestelijke, gezondheid hebben en we daar last van krijgen.

Het verhogen van zelfwaardering kan je helpen om minder gezonde {psychische} gedragspatronen te doorbreken. Niet door oordeel doch door inzicht.

Realiseer je dat dit een langzaam proces ís dat met kleine stapjes (‘succesjes’) positief veranderd kan worden. Of anders gezegd: realiseer je dat elk inzicht als een grote verschuiving kan aanvoelen in jezelf en dat dit in stapjes een leven lang kan doorgaan.

De motivatie om de juiste keuzes te maken komt van binnen uit. ACT is een gedragstherapie op basis van primair innerlijk "ervaren". Doe daarom bijgaande oefening en ervaar dat het je helpt om je gevoel van zelfwaardering of vertrouwen te vergroten. - –{{Oefening: vergroot je zelfwaardering door het dagelijks bewust (dus niet oordelend) benoemen van 3 positieve gebeurtenissen in je omgeving die betrekking hebben op jou.}}

2. Train de mentale flexibiliteit:

Iedereen heeft in zijn leven te maken met pijn, ongemak, tegenslagen en stress. De cruciale vraag is: "Hoe ga je ermee om en zorg je dat je veerkrachtig en flexibel wordt?", het Zijn in het nu. Neem je de regie in handen of laat je je leiden door "het noodlot" waardoor de zaken soms anders lopen dan je graag zou willen? Mentale flexibiliteit is het vermogen om goed

om te gaan met moeilijkheden, tegenslagen, veranderingen en stress.

En dit is te trainen.

Hoe doe je dat?

Door het inzichtelijk maken, oftewel je bewust worden, van je (innerlijk) gedrag, die bewegingen, het bewust ervaren van je binnen- en buitenwereld door het sorteren in de ACT-matrix* !
Oefenen met accepteren van omstandigheden waar we niets aan kunnen doen, oftewel het leren verdragen van ongemak. In onze maatschappij is het de gewoonte om ongemak of onrust "weg te willen hebben". Soms heb je ongemak en kun je er niets aan veranderen, of niet direct doch via werk en hulp, is het niet (zomaar) op te lossen. Interessant is bewust te worden waardoor het ongemak wordt veroorzaakt. Het leren verdragen van ongemak gaat je helpen – met afstand nemen en bekijken – om mentaal flexibel te worden.
Bedenken van oplossingen voor datgene waar we wel invloed op hebben en die het onrustige gevoel bij je wegnemen; denk hierbij aan het betalen van rekeningen die je een onrustig gevoel geven, of het hebben van een rechtsbijstandverzekering met zorgmodule zodat ge met hulp van een orthopedagogisch deskundige en advocaat aan intimiderend gedrag van ‘jeugdzorg’ wat kunt doen (dus niet met emoties doch met onderzoekend en bewijzend werken daaraan).

3. Ga op zoek naar unieke waarden en stel doelen:

Wat of wie vind gij belangrijk op het gebied van “Gezondheid(szorg)”, "Relaties", "Werk" en/of “persoonlijke ontwikkeling”? Noteer deze en formuleer vervolgens haalbare doelen om deze waarden na te streven, al dan niet met hulp en deskundigheid. Het kind heeft er zeker recht op (IVRK artikel 24 lid 1).

Denk bij gezondheid – mentaal en fysiek – bijvoorbeeld aan: vitaliteit, energie, rust, spiritualiteit, fitheid, gezond lichaam, e.d..
Bij relaties – zakelijk of privé – kun je denken aan: authenticiteit, respect, ruimte, zorgzaamheid, behulpzaamheid, zachtheid, verbondenheid, eerlijkheid, integriteit, vertrouwen, liefde, aandacht e.d..
Waarden in werk kunnen zijn: respect, samenwerking, tolerantie, waardering, zekerheid, netheid, status, succes, deskundigheid, empathie, professionaliteit in de maatschappelijke zin van deskundigheid op eigen niveau (die ge kent!), ambitie, kwaliteit e.d..
Bij persoonlijke ontwikkeling zou je kunnen denken aan: spiritualiteit, onafhankelijkheid, authenticiteit e.d..

4. Evalueer!:

Evalueer steeds – in waarnemendheid en rust – of ge je doelen hebt gehaald. En zo niet: waardoor het komt dat het lastig voor je is? (Een betrouwbare, jeugdzorg-deskundige advocaat vinden is best lastig). En als je doelen behaald zijn: stel zo nodig andere nieuwe doelen om nog dichter bij datgene te komen dat belangrijk voor je is. Zo blijf je heengaande bewegingen naar je waarden maken en dichter bij datgene komen dat er voor jou toe doet.

5. Tenslotte: word de ‘mooiste versie van jezelf’:

Een blijvende (innerlijke) gedragsverandering is complex en echt niet eenvoudig. Dat kan gemiddeld twee maanden duren.

Soms heb je hulp nodig om op een afstand te leren kijken naar gedachten en sentiment. Ook bij het leren op een andere manier naar je zelf te kijken.

Bron: ACT- Cursus van Puur Jezelf.

Voor mobiel-gebruikers: kijk op een pc of meer naar onder...

Buitenwereld --- Ervaren met uw zintuigen